Hội Sân khấu TP.HCM cho biết đã thống nhất tên chín nghệ sĩ, soạn giả để đề xuất vào quỹ đặt tên đường.
Từ trái qua: nghệ sĩ Phùng Há, Bảy Nam, Năm Phỉ, Út Trà Ôn Ảnh tư liệu
Ông Nguyễn Trung, chánh văn phòng Hội Sân khấu TP.HCM, cho biết Liên hiệp Các hội văn học nghệ thuật TP.HCM đã chuyển công văn về các hội yêu cầu chọn các nghệ sĩ tiêu biểu đã mất trong lĩnh vực của mình để trình HĐND đưa vào quỹ tên đường của TP.HCM.
Nghệ sĩ nào sẽ được đặt tên đường?
Ban chấp hành hội vừa hoàn tất hồ sơ và thống nhất đề xuất chín tên của nghệ sĩ, soạn giả, họa sĩ là niềm tự hào của nền sân khấu: NSND Tám Danh, NSND Phùng Há, NSND Bảy Nam, nghệ sĩ Năm Phỉ, NSND Viễn Châu, NSND Út Trà Ôn, soạn giả Hà Triều – Hoa Phượng, họa sĩ – NSND Lương Đống.
Ông Nguyễn Trung cho biết trước đó một số nghệ sĩ thuộc lĩnh vực sân khấu đã được đặt tên đường như NSND Năm Châu (quận Tân Bình), NSƯT Thanh Nga (quận 9). Với danh sách lần này, rất nhiều người trong giới đồng tình và cho rằng những nghệ sĩ trên hoàn toàn xứng đáng được đặt tên đường.
Nghệ sĩ Phùng Há được xem là tượng đài của cải lương. Bà có tài năng đặc biệt và theo nghề hát rất sớm, từng đóng cặp với nghệ sĩ Năm Châu.
Lịch sử cải lương chắc chắn phải ghi dấu tên bà vì không chỉ dừng ở vai trò là một cô đào xuất sắc mà bà còn là người tổ chức giỏi, miệt mài tham gia các hoạt động đem lại quyền lợi cho các nghệ sĩ sân khấu, là một người thầy tận tụy với những bài học để đời, quý giá cho các nghệ sĩ.
Các công trình như chùa Nghệ sĩ, Nhà truyền thống sân khấu, Viện Dưỡng lão nghệ sĩ… đều có sự đóng góp to lớn của bà.
Nghệ sĩ Tám Danh là một người thầy của rất nhiều thế hệ nghệ sĩ được xem là kỳ cựu trong làng sân khấu như đạo diễn Ca Lê Hồng (nguyên hiệu trưởng Trường Nghệ thuật sân khấu II), NSND Thanh Vy, NSƯT Lê Thiện, NSƯT Phi Điểu…
Bà Ca Lê Hồng cho biết ông Tám Danh trước đó là nghệ sĩ hát bội, sau ông chuyển qua cải lương và từng sang Pháp biểu diễn cùng nghệ sĩ Năm Phỉ.
Họa sĩ Lương Đống được xem là bậc thầy của ngành mỹ thuật sân khấu Việt Nam. Không chỉ là họa sĩ thiết kế mỹ thuật cho nhiều vở diễn có giá trị, ông còn làm thầy, nhà nghiên cứu, viết sách.
Năm 1964, ông làm giám đốc Nhà hát cải lương Việt Nam, sau 1975 ông về Nam và làm giám đốc Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang.
Những nghệ sĩ đã hy sinh cả đời cho nghệ thuật
Nghệ sĩ Năm Phỉ là chị gái của nghệ sĩ Bảy Nam. Bà là cô đào đầy đủ cả thanh sắc và được xem như kỳ tài trong làng cải lương, người ta từng gọi bà là cô đào “trăm năm có một”. Bà từng sang Pháp biểu diễn và đạt được những thành công vang dội.
Là em gái của người chị quá nổi tiếng, bà Bảy Nam cũng không hề lép vế. Từ lĩnh vực cải lương đến kịch nói, bà đều có những đóng góp cực kỳ quan trọng cho làng nghệ thuật. Nghệ sĩ Bảy Nam biến những vai nhỏ trở nên vĩ đại.
Trong đoàn kịch nói Kim Cương, những vai diễn bà mẹ của bà trở thành những vai diễn để đời và là khuôn mẫu cho thế hệ sau học hỏi.
Nghệ sĩ Út Trà Ôn thì là một giọng ca để đời. Giọng ông hay tới mức mà có hẳn trường phái ca theo kiểu Út Trà Ôn. Nhiều bài ca cổ, vai diễn qua sự thể hiện của ông đã trở thành bất hủ như Tình anh bán chiếu, Ông lão chèo đò, Tôn Tẩn giả điên, vở Tuyệt tình ca, Sân khấu về khuya, Đời cô Lựu, Mười lăm năm ly hận…
Soạn giả Viễn Châu được xem là ông vua vọng cổ. Sinh thời, ông cho biết mình sáng tác khoảng 4.000 bài ca cổ và 70 tuồng cải lương. Ông là người có công tạo ra tân cổ giao duyên và vọng cổ hài.
Nhiều tác phẩm của ông vẫn còn vang lên từ vùng quê tới thành thị như Tình anh bán chiếu, Võ Đông Sơ – Bạch Thu Hà, Tôn Tẩn giả điên, Lá trầu xanh, Cô gái bán sầu riêng… Năm 2020, Hội Sân khấu TP.HCM đã đề xuất đặc cách trao giải thưởng nhà nước cho ông.
Liên danh soạn giả Hà Triều – Hoa Phượng là liên danh lẫy lừng với những vở tuồng đã đi vào huyền thoại như Con gái chị Hằng, Mưa rừng, Tấm lòng của biển, Sông dài, Tuyệt tình ca, Tần nương thất…